گزارش خاکستری آمانو و اجرای برجام

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با صدور بیانیه‌ای مقدماتی در روز پنج شنبه، بر وجود نداشتن هرگونه انحراف در فعالیت‌های هسته‌ای ایران تأکید کرد، آژانس قرار است تا چند روز آینده گزارش نهایی خود در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران را منتشر کند که این گزارش مبنای تصمیم‌گیری شورای حکام خواهد بود، گزارشی که براساس آن، این شورا درباره بسته شدن پرونده «پی‌ام‌دی» ایران اعلام نظر می‌کند و آینده برجام را رقم خواهد زد.

به گزارش الف، یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنج شنبه در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم گفته بود که نمی‌تواند تضمین کند تمامی آنچه که ایران انجام می‌دهد، صلح‌آمیز باشد.

وی اظهار داشت: گزارش آژانس درباره ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران نه سیاه است و نه سفید و من در جایگاهی نیستم که بتوانم اطمینان موثقی درباره نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران بدهم و بنابراین نمی‌توانم نتیجه‌‌گیری کنم که تمامی مواد هسته‌ای ایران، فعالیت‌های صلح‌آمیز است.

اظهارات مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره PMD در حالی منتشر شده است که عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد کشورمان درباره این مسئله گفت: آمانو در موضعی نیست که شخصا پی ام دی را ببندد چراکه تصمیم گیری برعهده شورای حکام است و وی تنها باید یافته ها و ارزیابی خود را ارائه دهد.

عراقچی همچنین گفته بود: اگر گزارش به گونه‌ای باشد که پرونده بسته نشود به این معنی است که فعالیت‌های ما دنبال نخواهد شد و فروش اورانیوم و ادامه برجام به این موضوع وابسته است و اگر پی ام دی بسته نشود برجام متوقف می شود.

وی با بیان اینکه ما همیشه با بدبینی پیش رفته و بدترین سناریوها را در نظر گرفته ایم، افزود: به ترتیبی پیش رفته ایم که همه فعالیتهای ما بعد از بسته شدن پی ام دی باشد و فکر می کنم مجموعه تدابیر ما منجر به بسته شدن پی ام دی می شود و در مذاکراتی که با آمانو و طرف آمریکایی داشتم فکر می کنم که موضوع PMD بسته شود.

از سوی دیگر رضا نجفی، نماینده ایران در مورد اظهارات آمانو درخصوص اینکه ابعاد نظامی احتمالی (PMD) هسته‌ای ایران سفید و سیاه نخواهد بود، گفت: ژانس به خاطر اینکه یک سازمان فنی است، می‌تواند فنی نظر بدهد. خیلی از موضوعات مطرح شده بیشتر جنبه سیاسی داشته است به همین دلیل تنها صحبتی که آژانس می‌تواند انجام دهد، مربوط به ابعاد فنی موضوع است.

وی تاکید کرد: آژانس برای تمام کشورهایی که پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کنند، همین موضع را دارد لذا به همین دلیل آژانس نمی‌تواند درمورد عدم تأسیسات هسته‌ای اعلام نشده اطمینان بدهد و اعلام کند که تمام فعالیت‌های هسته‌ای در آن کشور برای مقاصد صلح‌آمیز هستند.

همچنین حمید بعیدی نژاد رییس تیم کارشناسی مذاکره کننده ایران نیز در این خصوص گفت: در گزارشی که آژانس به شورای حکام در اجلاس اخیر ارائه کرد و بیانیه آمانو، مباحثی مطرح شد که انتظارش می رفت و در چارچوب مواضع سنتی آژانس و دیدگاه های مدیرکل آژانس بود و مساله غیرعادی نیست. با روندی که در بحث ها وجود دارد و قرار است آژانس گزارش کامل خود را در مورد فعالیت های گذشته و حال برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران ارائه کند به زودی در یک شرایط متفاوتی قرار خواهیم گرفت.

وی ادامه داد: این نکته در بیانیه های پیش از این آمانو هم بوده است که گزارش نهایی آژانس در مورد بحث پی.ام.دی یک گزارش سیاه و سفید نخواهد بود. مشخص است که سیاه نخواهد بود به این علت که ایران با آژانس همکاری کاملا مثبتی داشته است و ما با اجرای نقشه راهی که بین ایران و آژانس توافق شده، یک مسیر جدیدی را برای حل موضوع پی.ام.دی شروع کرده ایم و این مسیر به خوبی پایان پیدا کرده است.

بعیدی نژاد گفت: خوش بین هستیم با تحولاتی که در جریان است و با گفتگوهایی که در سطح سیاسی با کشورهای مختلف انجام شده است بعد از ارائه ارزیابی نهایی آقای آمانو به آژانس که قرار است اول دسامبر انجام شود کشورهای عضو دو هفته فرصت دارند این ارزیابی را مطالعه کنند و امیدواریم شورای حکام بتواند در فضایی سازنده با قطعنامه ای که در ۱۵ دسامبر تصویب خواهد کرد کل موضوع پی.ام.دی را خاتمه دهد.

درهمین راستا حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل هسته ای در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی الف، اظهار داشت: غربی‌ها با این ادعا که ایران به‌دنبال سلاح هسته‌ای بوده، پرونده را به شورای امنیت ارجاع دادند که این موضوع سال‌ها طول کشید و پس از صدور قطعنامه‌های چندگانه‌ای که به ناحق علیه ایران صادر شد.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد آمانو می‌خواهد در مسیری حرکت کند که نه کاملا صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران در گذشته را تائید کند و نه بگوید برنامه ایران صددرصد مشکل داشته است، چراکه آنها سال‌ها به صورت ظالمانه به ملت ایران فشار آوردند و قطعا اکنون نمی‌خواهند اذعان کنند اقداماتشان در گذشته، بی‌اساس بوده است.

این کارشناس مسئل هسته ای افزود: غربی‌ها در حال حاضر نمی‌توانند گزارش سفید از سابقه عملکرد برنامه هسته‌ای ایران ارائه کنند. اما اگر گزارشی سیاه و منفی هم از گذشته برنامه هسته‌ای ایران از سوی آمانو ارائه شود، طبیعتا راه برای بسته شدن پرونده پی.ام.دی مسدود می‌شود، بنابراین گزارش آژانس نه سیاه و نه سفید، بلکه خاکستری خواهد بود تا شورای حکام بتواند تصمیم بگیرد.

بهشتی پور تاکید کرد: بنابراین مدیرکل آژانس، وقتی گزارش خود را ارائه کرد، طبق برجام، باید در شورای حکام و در اقدامی سیاسی، مساله پی.ام.دی را حل کنند.می‌توان پیش‌بینی کرد این اتفاق به احتمال ۹۰ درصد در روزهای آینده، رخ خواهد داد، چون بایستی پرونده ایران را عادی ‌کنند تا برجام اجرایی شود.

PMD یک پرونده که عمدتا استخراج شده از یک کامپیوتر خیالی تحت عنوان مطالعات ادعائی است که بعدا به آن خیالات و تصورات واهی و داستانسرائی‌های سیستمهای جاسوسی هم افزوده شد. در گیر کردن آژانس هم که دنبال این ماجراها است و جمع آوری اطلاعات بعدی به پیچیدگی موضوع افزود.

به گزارش الف، بحث پی ام دي ادعاي كشورهاي غربي در انجام برنامه نظامي هسته اي به قصد توليد و توسعه سلاح هسته اي مي‌باشد كه ريشه تاريخي آن به سالهاي قبل از ۲۰۰۳بر ميگردد. سرويس هاي اطلاعاتي آمريكا و كشورهاي غربي همواره در سالهاي اخير ايران را متهم کرده‌اند كه بخش نظامي ايران تحت هدايت برخي از فرماندهان خاص كشور درگيري پروژه مخفي گسترده اي براي توليد سلاح هسته اي بوده است. براي آنكه آن كشورها ادعاي نادرست خود را نيز اثبات کنند ملغمه اي از اطلاعات مستند به سرويس‌هاي جاسوسي خود را به آژانس ارائه کردند كه همه آنها ساختگی است.